Actueel

De huidige woningmarkt zit op slot, ook in Katwijk. De bouwprogramma’s sluiten niet meer aan bij de mogelijkheden van de huurders en kopers. Dit wordt veroorzaakt door een aantal elkaar versterkende negatieve ontwikkelingen zoals de financiële crisis, de bezuinigingen bij de overheid en de recent ingevoerde beperkingen bij het verkrijgen van een hypotheek.
Vandaar dat het college de raadsfracties gevraagd heeft hun visie op te stellen hoe de gemeente op deze situatie moet inspelen. Wat kan de gemeente doen om de woningmarkt weer vlot te trekken?
Bij het opstellen van haar visie heeft GB dankbaar gebruik gemaakt van het in opdracht van de gemeente uitgevoerde woningmarktonderzoek (rapport RIGO, juni 2010)

Algemene uitgangspunten
Het woningaanbod (bestaand en nieuwbouw) sluit onvoldoende aan bij de huidige vraag. Een vraag die onder invloed van de gevolgen van de financiële crisis sterk veranderd is ten opzichte van de periode daarvoor.
Bij de huidige vraag gaat het vooral om:

• het opgang brengen van doorstroming in de woningmarkt, zodat er ruimte komt voor starters
• de bouw van meer goedkope grondgebonden woningen dan nu is gepland, vooral het segment tussen huur en koop; juist daar is veel behoefte aan
• de bouwprogramma’s zoals van voor de crisis aanpassen aan de veranderende vraag en de afgesproken bouwopgave binnen Holland Rijnland hierop aanpassen. Ook de gesignaleerde bevolkingsafname in sommige delen van de regio speelt hierbij een rol; er zijn naar onze mening nu veel te veel nieuwbouwwoningen gepland waar geen vraag naar is
• vooral rekening houden met de lokale vraag (75% van de vestigingen komt van mensen uit Katwijk);
• beter inzicht in de samenstelling en wensen van starters, senioren (55+ en 70+) en speciale doelgroepen (zelfstandig wonen met zorg)

Aanpak belangrijke problemen

Koopwoningen bouwen waar behoefte aan is
Voor kopers van woningen wordt het steeds moeilijker om een hypotheek van voldoende hoogte te verkrijgen. We stellen voor dat de gemeente in samenwerking met de lokale banken nagaat of er aanvullende maatregelen mogelijk zijn die dit probleem kunnen wegnemen.

Het huidige aanbod in Katwijk van kavels voor particulier opdrachtgeverschap (PO) voldoet niet aan de vraag. in Katwijk zijn circa 900 huishoudens geïnteresseerd in PO. Dit valt op te lossen door bij bestaande plannen (waar mogelijk) en bij nog te ontwikkelen plannen meer ruimte op te nemen voor PO en het aanbod zoveel mogelijk af te stemmen op de vraag. Verschillende vormen zijn mogelijk, van vrije kavels tot rijwoningen en groepswoningen (collectief PO)

Door de veranderende marktomstandigheden is het voor de groep jonge woningeigenaren veel moeilijker geworden om door te stromen naar een ruimere koopwoning. De overwaarde is fors gedaald en 1420 jonge woningeigenaren hebben een overwaarde van slechts 15% en minder dan de hypotheekschuld.
Om deze groep te kunnen laten doorstromen moeten er vooral goedkope grondgebonden woningen (195.000 tot 250.000 euro) gebouwd worden. Ook de toepassing daarbij van een MGE- of ander soort intelligente financieringsconstructie kan daarbij helpen.

Scheefwoners verleiden om ruimte te maken voor starters
Van de sociale huurwoningen in Katwijk wordt een groot deel bewoond door mensen met een hoger inkomen. Dit wordt “scheefwonen” genoemd. Deze mensen moeten verleid worden om door te stromen naar een goedkopere koopwoning (195 tot 250.000) of door een bestaande huurwoning van de corporatie te kopen. Circa 23% van de huurders in Katwijk heeft hier wel oren naar. Hier ligt dus een kans die de gemeente kan verzilveren door hierover met Dunavie hierover een prestatieafspraak te maken. Dit heeft twee voordelen, het bevordert de doorstroming en de corporatie kan de opbrengst gebruiken om in nieuwe woningen of in herstructurering te investeren.

Senioren op de woningmarkt zijn het ondergeschoven kind
Het onderzoek van RIGO heeft geen inzicht opgeleverd over hoe senioren 55+ en ouderen 70+ willen wonen. Welke woonvorm heeft hun voorkeur? Het is bij de gemeente niet bekend. Er zijn verschillende mogelijkheden. Zoals een woon-zorgcomplex, een serviceflat, of zelf bouwen via collectief particulier opdrachtgeverschap. Al jaren vraagt GB aandacht voor deze doelgroep, die tot nu toe in Katwijk slecht wordt bediend.
Er moet op korte termijn onder deze doelgroep een woonbehoefte - onderzoek worden gehouden dat duidelijk maakt welke woonvormen gewenst zijn en hoe de relatie is met de voorzieningen en de woonomgeving.
Uiteindelijk moet het resultaat hiervan leiden tot aanpassing van bestaande en nog uit te werken bouwplannen.

Dinsdag 5 april was de behandeling van de ombuigingsplannen om voor het College het draagvlak te kunnen vaststellen bij de verschillende fracties. In juni volgt dan het advies aan de raad bij de vaststelling van de Kadernota en daar worden de ombuigingsplannen definitief vastgesteld.
 
Hoe verliep de procedure tot op heden?
We hebben de opgestelde procedures zorgvuldig met elkaar doorlopen wat startte met de informatiemarkt dinsdag 1 februari nadat eenieder notie heeft kunnen nemen van het eindrapport ‘Scherp aan de wind’.
 
Dat heeft geleid tot 47 inspraakreacties en een 16 inspreekmomenten bij de raadsbijeenkomst van woensdag 3O/3. Is dat veel of is dat weinig? Hadden we burgers / organisaties verwacht bij de aangeleverde inspraakreacties op papier of live die we nu niet hebben gezien?
Ik denk dat als je als fracties de lijst met uitnodigingen langs gaat, je altijd groeperingen mist die niet hebben gereageerd of ingesproken. Of waar je constateert dat men verdeeld of niet reageert. Als ik bijvoorbeeld kijk naar het basisonderwijs dan zie ik een diversiteit aan reacties waardoor het moeilijk zo niet onmogelijk wordt om te pleiten voor het terugdraaien van aangekondigde ombuigingsplannen.
 
Een compliment van GemeenteBelangen aan het College en de ambtelijke organisatie voor de wijze waarop men deze procedure tot op heden heeft vormgegeven. Ik kom ook gemeenten tegen waar je als organisatie of burger op een website moet gaan zoeken naar bepaalde beleidsdocumenten die de bezuinigingsmaatregelen aankondigen. Hier is eenieder aangeschreven en voortdurend geïnformeerd, zo ook over de nota van beantwoording van alle gestelde vragen vanuit de fracties. Eenieder heeft het proces tot op heden goed kunnen volgen, soms met een gezonde portie tijdsdruk, maar tot op heden liggen we nog steeds op koers.
 
Dit alles heeft geleid tot de constatering dat het College een aanpassing gemaakt heeft wat betreft een zestal organisaties, maar het blijft in de marge hoewel de argumenten voor deze beslissing helder waren geformuleerd.
 
Welke vragen heeft GB bij de bezuinigingsplannen?
Na een compliment is het heerlijk om een tweede compliment te horen, ‘maar een medaille heeft twee kanten’ is een bekend Nederlands gezegde dus wat zijn de pijnpunten in het proces tot op heden? GemeenteBelangen wil die wel in deze commissievergadering benoemen:

• Opvallend is wel dat we van GB, net zoals ook vast en zeker andere fracties, bij aangekondigde ombuigingsbedragen van veel organisaties te horen kregen dat ze niet konden bevatten hoe men tot de hoogte van dat bedrag was gekomen. Dat was niet een helder en transparant verhaal geweest. Of was het gewoon de helft van een eerder vastgesteld subsidiebedrag dat gekort moest gaan worden?.
• Door deze aangekondigde bezuinigingen kwam het bij organisaties ook rauw op het dak wat betreft de hoogte van de aangekondigde bezuiniging. Men had het idee, het gevoel, dat men niet naar een mogelijk andere situatie toe heeft kunnen groeien. Ik verwijs daarbij maar naar de inspreker afgelopen woensdag namens de S.W.O.K. die dat gevoel ook treffend verwoordde.
• Na deze inspreekronde is het aan de commissies om het College zicht te geven op de mate van steun voor hun aangekondigde ombuigingsplannen. Maar moeten we nu in deze commissievergadering gaan wegen hoe de punten 1 t/m 62 die het College heeft overgenomen beoordeeld moeten gaan worden zo ook de punten 1 t/m 22 waar het College van heeft besloten om die niet over te nemen?. GemeenteBelangen wil het daar nu niet op aan laten komen en we pleiten juist voor een gefaseerde aanpak en niet om alles tot 2O14 met de aangekondigde ombuiging van 11 miljoen euro dicht te timmeren. Waarom gaan we niet eerst de aangekondigde discussie over de subsidieopzet met elkaar aan om daar met elkaar vast te stellen wat we met de subsidies voor bepaalde organisaties willen doen?. In het verleden is toch ook gebleken dat opbrengsten weer mee konden vallen?. Dus wij pleiten voor een fasering in de bezuinigingsplannen.
• Zeker in deze Welzijnshoek, waar de fracties zich in de verkiezingsperiode uitspraken om van deze zaken af te blijven, zullen de klappen gaan vallen en dat merken de vrijwilligers, de vrijwilligers op de werkvloer, de vrijwilligers in de besturen. De reacties gelezen en gehoord hebbende komt daar de klap hard aan, of dat nu S.K.A., het peuterspeelzaalwerk, KatRijn of het jeugd- en jongerenwerk betreft. Daar wordt echt niet altijd ervaren dat de mensen, de vrijwilligers, nu meer zelf kunnen doen en dragen omdat de gemeente terug treedt.
• Op blz. 4 van het bestuurlijk voorwoord wordt vermeld dat iedere wijk de voorzieningen krijgt om als wijk te kunnen functioneren. Hoe kan het dan dat veel mensen die niet in Katwijk aan Zee wonen dit beeld niet herkennen in hun wijk?. Denk maar aan de lopende bibliotheekdiscussie over de inrichting van een voorziening in de kernen.

Waar houdt Gemeentebelangen aan vast?
Resumerend in de eerste termijn vinden we van GemeenteBelangen dat:

1. We deze aanpak middels de voorstellen van maatregelen 1 t/m 62 niet willen nu. Laten we eerst maar kritisch kijken naar de efficiency van de eigen interne organisatie, wat kunnen we o.a. met ‘Slimmer werken’ concreet bereiken?
2. We eerst het subsidiebeleid moeten herzien / actualiseren om dan met elkaar keuzes te kunnen maken.
3. We dus gefaseerd te werk moeten gaan wat deze aangekondigde ombuigingsplannen betreft.
4. Organisaties de tijd moeten kunnen krijgen om zelf ook met ideeën te kunnen komen.
5. De noodzaak om nu maatregelen voor een bedrag van 11 miljoen vast te leggen voor GemeenteBelangen niet aanwezig is.

Hoe ging het verder in deze raadscommissie?
De fractie van de SGP zat ook op deze lijn van fasering en de PvdA had ook voldoende kritische kanttekeningen bij de aangekondigde ombuigingsplannen.
Na het overleg met het College zal de discussie over de ombuigingsplannen in de commissie Ruimte en zeker ook in de commissie Bestuur worden voortgezet.

We houden jullie op de hoogte van de ontwikkelingen.

Gerard Bol